Ujęcie środka karnego w postaci przepadku przedmiotów zostało sprecyzowane przez ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 111, poz. 1061). Tak jak w poprzednim stanie prawnym, środek ten obejmuje trzy grupy przedmiotów:
1) przedmioty pochodzące bezpośrednio z przestępstwa (producta sceleris);
2) przedmioty, które służyły lub były przeznaczone do kancelaria Poznaniu popełnienia przestępstwa (instrumenta sceleris);
3) przedmioty, których wytwarzanie, posiadanie, obrót lub przewóz objęte jest zakazem ustawowym.
Przepadek wymienionych przedmiotów nie ma jednolitego charakteru i różne są jego funkcje. W przepadku przedmiotów pochodzących z przestępstwa dominuje funkcja represyjna, natomiast przepadek przedmiotów użytych lub przeznaczonych do popełnienia przestępstwa ma niewątpliwie cel prewencyjny w postaci uniemożliwienia wykorzystania tych przedmiotów do popełnienia przestępstwa w przyszłości. Wreszcie, gdy chodzi o przepadek przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie lub obrót nimi objęty jest zakazem, w grę mogą wchodzić różne cele, w zależności od charakteru i przeznaczenia przedmiotu objętego przepadkiem. Określony w art. 44 § 1przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa ma charakter obligatoryjny, chyba że przedmioty te podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi (art. 44 § 5). Przy orzekaniu omawianego środka karnego chodzi zarówno o „owoce” przestępstwa (np. rzecz uzyskaną w wyniku kradzieży, pieniądze stanowiące łapówkę), jak prawnik Poznań radca prawny i przedmioty będące produktem przestępstwa (np. sfałszowane banknoty, nielegalnie wytworzone narkotyki). Należy dodać, iż sąd może orzec przepadek jedynie w odniesieniu do przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa rozpoznawanego w danej sprawie (por. wyrok SN z dnia 21 października 1974 r., II KR 186/74, OSNKW 1975, nr 3, poz. 34). Jak zaznaczono, orzeczenie przepadku przedmiotów pochodzących z przestępstwa nie może nastąpić kosztem pokrzywdzonego albo innego podmiotu posiadającego prawa do tych przedmiotów (osoby lub instytucji, która wprawdzie nie została bezpośrednio pokrzywdzona przestępstwem, ale jest dysponentem przedmiotu przestępstwa, np. skradzionych dokumentów). Oznacza to, że przedmioty pochodzące z przestępstwa podlegają przede wszystkim zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi, a dopiero wtedy, gdy taki uprawniony podmiot nie występuje lub nie można go ustalić, adwokat Poznań dopuszczalne jest orzeczenie przepadku tych przedmiotów na rzecz Skarbu Państwa. Trafna jest teza wyroku SN z dnia 14 lutego 1990 r. (V KRN 326/89, OSNPG 1990, nr 10, poz. 68), że przedmioty kradzieży powinny być zwrócone prawowitym właścicielom pokrzywdzonym przestępstwem, a w wypadku wątpliwości co do własności – powinny być złożone do depozytu sądowego celem dokonania ustaleń i rozstrzygnięć w tym zakresie.
Przepadek określony w art. 44 § 1 obejmuje jedynie przedmioty pochodzące z przestępstwa bezpośrednio prawnik Poznań radca prawny
Jest to istotna zmiana w stosunku do regulacji d.k.k., w którym przepadek przedmiotów (rzeczy) obejmował także przedmioty pochodzące z prawnik Poznań radca prawny przestępstwa pośrednio (art. 48 § 1 k.k. z 1969 r.). Obecnie przedmioty pochodzące pośrednio z przestępstwa (np. nabyte w wyniku spieniężenia bezpośredniego przedmiotu kradzieży, rozboju albo za środki będące przedmiotem bezprawnej korzyści) nie podlegają przepadkowi na podstawie art. 44 § 1, lecz na podstawie art. 45, jako korzyść uzyskana pośrednio z przestępstwa. Na podstawie art. 44 § 2 sąd może orzec, a w adwokat Poznań wypadku wskazanym w ustawie orzeka przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa. Przepadek ten obejmuje narzędzia przestępstwa (instrumenta sceleris) w znaczeniu ścisłym, tj. przedmioty wytworzone specjalnie do popełniania przestępstw (łomy służące do włamań, urządzenia do nielegalnej produkcji alkoholu, narkotyków, do fałszowania pieniędzy i papierów wartościowych itp.), jak też narzędzia w znaczeniu szerszym (sensu largo) w postaci przedmiotów służących celom nieprzestępnym, które zostały wykorzystane do popełnienia przestępstwa (np. nóż kuchenny użyty do zabójstwa, używane w celach legalnych urządzenie kancelaria Poznaniu kserograficzne, którym posłużono się przy fałszerstwie dokumentu). Słusznie podkreślił SA w Lublinie w wyroku z dnia 25 stycznia 2000 r. (II AKa 252/99, OSA 2000, nr 9, poz. 68), że zwrot takich narzędzi osobom skazanym miałby demoralizujący charakter i byłby negatywnie oceniany w odbiorze społecznym.
Użyte w art. 44 § 2 określenia „służyły” lub „były przeznaczone” jednoznacznie wskazują, że
chodzi o narzędzia popełnienia przestępstwa umyślnego, nie można więc orzec przepadku w razie skazania za przestępstwo nieumyślne. Prawnik Poznań radca prawnyTeza ta jest utrwalona w doktrynie i orzecznictwie (zob. m.in. J. Bafia i in., Komentarz, s. 186; Z. Sienkiewicz (w:) M. Filar (red.), Komentarz, s. 162; K. Postulski, M. Siwek, Przepadek w polskim prawie karnym, Kraków 2004, s. 126; wyrok SN z dnia 28 czerwca 1998 r., II KKN 547/97, Orz. Prok. i Pr. 1998, nr 8). Za błędne uznać należy twierdzenie, że określenie „służyły do” nie wskazuje na konieczność istnienia zamiaru, a w związku z tym można orzec przepadek przedmiotu w razie skazania za przestępstwo nieumyślne (tak J. Raglewski (w:) A. Zoll (red.), Komentarz 1, s. 600 oraz M. Kulik (w:) M. Mozgawa, Komentarz, s. 116). Interpretacja taka, gdyby była uprawniona, otwierałaby drogę do orzekania np. przepadku pojazdu, którym kierował sprawca nieumyślnego wypadku komunikacyjnego, co byłoby adwokat Poznań sprzeczne z zasadami prawa i celami środków karnych. Użyte w art. 44 § 2 określenia dotyczące przepadku przedmiotów odnoszą się do każdej z form stadialnych popełnienia przestępstwa, a więc zarówno do dokonania, jak i usiłowania oraz karalnego przygotowania. Bezzasadny jest pogląd, iż określenie „służyły” dotyczy jedynie dokonania, zaś „były przeznaczone” także usiłowania i przygotowania (tak K. Postulski, M. Siwek, ibidem, s. 129). Słusznie kancelaria Poznaniu pisze J. Raglewski, że przepis art. 44 § 2 mówi o „popełnieniu”, a nie „dokonaniu” przestępstwa, co oznacza, że krytykowana interpretacja jest contra legem (J. Raglewski (w:) A. Zoll (red.), Komentarz 1, s. 599).
Jeżeli przepadku przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa lub stanowiących „narzędzie” przestępstwa nie można orzec, gdyż
sprawca je sprzedał, zniszczył, zużył lub darował komu innemu albo je utracił (np. w wyniku kradzieży lub pożaru), sąd może orzec przepadek równowartości tych przedmiotów w kwocie odpowiadającej ich wartości (tak również Z. Sienkiewicz (w:) O. Górniok i in., Komentarz, t. I, s. 483). Trudno zgodzić się z adwokat Poznań interpretacją pojmowaną przez niektórych komentatorów (zob. J. Raglewski (w:) A. Zoll (red.), Komentarz 1, s. 604; M. Kulik (w:) M. Mozgawa (red.), Komentarz, s. 116), według której na podstawie art. 44 § 4 dopuszczalne byłoby orzeczenie przepadku innych przedmiotów, niemających związku z popełnionym przestępstwem, jako równowartości przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Czym innym jest przejęcie tych przedmiotów jako prawnik Poznań radca prawny składników mienia skazanego i ich spieniężenie przez urząd skarbowy w postępowaniu egzekucyjnym (zob. art. 188 k.k.w.), a czym innym orzeczenie ich przepadku, które uznać trzeba za niedopuszczalne.
Na gruncie d.k.k. problemy interpretacyjne wywołała kwestia uznania środka transportu za narzędzie przestępstwa
Należy przyjąć, że środek transportu staje się kancelaria Poznaniu takim narzędziem, jeżeli został specjalnie przystosowany do popełnienia przestępstwa (np. wyposażony w specjalne skrytki do przewożenia narkotyków, sfałszowanych pieniędzy itp.) albo gdy ukryto w nim przedmiot przestępstwa w miejscu nieprzeznaczonym do przewożenia rzeczy (np. w komorze silnikowej, zbiorniku na paliwo). Natomiast nie jest narzędziem przestępstwa pojazd użyty wyłącznie jako środek lokomocji. Trafna jest teza wyroku SA w Krakowie z dnia 26 listopada 1997 r. (II AKa 224/97, Orz. Prok. i Pr. 1998, nr 7–8, poz. 17), według której: „Jeżeli oskarżeni rozprowadzali fałszywe adwokat Poznań pieniądze poruszając się pojazdem wziętym w leasing (…), to nie był to środek techniczny służący lub przeznaczony do popełnienia przestępstwa (…). W aucie nie było żadnych specjalnych urządzeń związanych z przestępstwem (…). Samochód był więc zwykłym środkiem lokomocji”. Nie można zaaprobować poglądu wyrażonego przez W. Radeckiego (Problemy prawa rybackiego. Orzekanie przepadku, Komunikaty Rybackie 1998 nr 1), według którego w wypadku przewiezienia na przyczepie ciągniętej przez samochód agregatu prądotwórczego, użytego do kłusowniczego połowu ryb, przepadkowi na podstawie art. 27a ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 z późn. zm.) podlegają zarówno agregat, prawnik Poznań radca prawny jak i samochód oraz przyczepa. Do bezprawnego połowu ryb służył bowiem wyłącznie agregat prądotwórczy, natomiast pozostałe dwa przedmioty wykorzystane zostały jedynie jako środki przewozowe. Należy podtrzymać krytyczną ocenę tezy wyroku 7 sędziów SN z dnia 11 kwietnia 1984 r. (RNw 4/84, OSNKW 1984, nr 11-12, poz. 113), uznającej za narzędzie każdy przedmiot, który „umożliwia” lub „ułatwia” popełnienie przestępstwa (zob. glosę M. Szewczyk, PiP 1987, z. 7). Teza ta bowiem prowadzi do wykładni nadmiernie rozszerzającej pojęcie narzędzi przestępstwa, co jest niedopuszczalne, gdy chodzi o stosowanie środków karnych.
